รับประทานอาหารอย่างไร? ให้เหมาะกับกรุ๊ปเลือด
หากเราเลือกรับประทานอาหารที่เหมาะกับกรุ๊ปเลือด ก็เท่ากับเป็นการเสริมสร้างความสมดุลที่ดีที่สุดเท่าที่จะทำได้ ให้แก่ภูมิต้านทานของเรา, ระบบย่อย, การลดน้าหนัก, เพิ่มพละกำลังและทำให้ไม่แก่เร็ว
การรับประทานอาหารที่สอดคล้องกับกรุ๊ปเลือดเพื่อสุขภาพที่ดี รวมไปถึงการควบคุมน้ำหนัก เกิดขึ้นพร้อมกับชีวิตมนุษย์บนโลกนี้ มนุษย์กลุ่มแรกดำรงชีวิตเป็นนักล่า เป็นพวกกินเนื้อสัตว์ จะมีเลือดกรุ๊ปเลือด O ซึ่งมีกรดในกระเพาะสูงเพื่อย่อยเนื้อสัตย์ได้ดี แต่เมื่อมนุษย์เริ่มตั้งถิ่นฐานและรู้จักเพาะปลูกมากขึ้น วิวัฒนาการของมนุษย์แปรเปลี่ยนเป็นกรุ๊ปเลือด A เพราะร่างกายไม่ต้องการโปรตีนมากเหมือนเมื่อก่อน อาหารที่จำเป็นต่อร่างกายก็เป็นพวกปลาและพืชผักต่างๆ กรุ๊ปเลือด B เกิดขึ้นภายหลัง เมื่อร่างกายได้พัฒนาสมดุลในเรื่องของระบบการย่อยเพราะนอกจากผักแล้ว ยังต้องกินเนื้อสัตว์และนมเนยที่ได้จากฝูงสัตว์ที่เลี้ยงอยู่ด้วย ส่วนกรุ๊ปเลือด AB นั้นเกิดขึ้นหลังสุด ซึ่งค้นพบเมื่อ 1,000–1,500 ปี มานี่เอง เป็นกรุ๊ปเลือดกลุ่มน้อย ระบบภูมิคุ้มกันและระบบการย่อยซับซ้อนขึ้น มีส่วนคล้ายกับกรุ๊ปเลือด A และ B
Blood Type Antigen Present
A+ antigen A and the Rh antigen
A - antigen A
B+ antigen B and the Rh antigen
B - antigen B
AB+ antigen A, antigen B and the Rh antigen
AB - antigen A and antigen B
O+ Rh antigen
O - no antigen present on the red blood cells
ทำไมกรุ๊ปเลือดในร่างกายจึงมีความสำคัญ
เลือดแต่ละกรุ๊ปมีความแตกต่างของไบโอเคมิคัล โดยเฉพาะ “Antigen” เป็นตัวกระตุ้นการสร้างภูมิคุ้มกัน เซลเลือด ประกอบไปด้วย โซ่น้ำตาลที่มีลักษณะแตกต่างกันเป็น 4 แบบ จึงเรียกลักษณะที่ต่างกันเป็นกรุ๊ป O, A, B และ AB และเป็นตัวการให้เกิดปฎิกิริยาทางเคมีระหว่างเลือดและอาหาร
อาหารแต่ละชนิดมีโปรตีน ซึ่งเป็นอนุมูลอิสสระและเปลี่ยนแปลงได้ เรียกว่า เลคติน (Lectin) มีคุณสมบัติ คือ เหนียวจับเกาะติดและมีผลต่อเลือด หากอาหารมีประโปรตีนที่มีลักษณะของเลคติน ซึ่ง ไม่เข้ากับแอนติเจนของกรุ๊ปเลือด เลคตินจะมุ่งเข้าไปที่อวัยวะต่างๆ และจับติดเซลเลือดบริเวณนั้น ผลคือ เลคตินจะรบกวนการทำงานของอวัยวะ, ระบบย่อย, การสร้างอินซูลิน, การเผาผลาญอาหารและความสมดุลของฮอร์โมน จึงเป็นเหตุให้ควรเลี่ยงอาหารที่มีเลคตินที่จับเกาะติดเซลของกรุ๊ปเลือด เช่น Lectin ในแป้งสาลี “กลูเตน” จะมีรูปร่างต่างจากเลคตินของ ถั่วเหลือง และจะจับเกาะติดเซลเลือดที่มีลักษณะโซ่น้ำตาล (กรุ๊ปเลือด) ที่ต่างกัน กลูเตนซึ่งจับเกาะติดผนัง ลำไส้เล็ก อาจก่อให้เกิดการเจ็บ อับเสบขึ้นกับบุคคลเลือดกรุ๊ป O เลคตินในไก่ไม่มีผลเสียต่อเลือดกรุ๊ป O และ A แต่จับติดเซลเลือดของกรุ๊ป O เลคติน B และ AB เป็นต้น
สิ่งนี้มีผลอย่างไร
หากเราเลือกรับประทานอาหารที่เหมาะกับกรุ๊ปเลือด ก็เท่ากับเป็นการเสริมสร้างความสมดุลที่ดีที่สุดเท่าที่จะทำได้ ให้แก่ภูมิต้านทานของเรา, ระบบย่อย, การลดน้าหนัก, เพิ่มพละกำลังและทำให้ไม่แก่เร็ว
มารู้จักกับโภชนาการสำหรับกรุ๊ปเลือดของคุณกันเถอะ
โภชนาการ คือ ความสัมพันธ์ของอาหารที่เรารับประทาน กับการสนองตอบของร่างกายต่ออาหารนั่นว่า ย่อยง่ายหรือไม่ เผาผลาญเป็นพลังงานที่ร่างกายสมารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ดีเพียงไร และของเสียจะถูกขับถ่ายออกได้อย่างไร ถึงแม้อาหารแต่ละชนิดจะเต็มไปด้วยคุณค่า แต่ที่สำคัญ อาหารนั่นๆ เป็นประโยชน์แก่ระบบของร่างกาย และมีปฏิกิริยาต่อการควบคุมน้ำหนักตามกรุ๊ปเลือดได้ มากปานกลาง หรือ ไม่ดีต่อสุขภาพเลย ในโลกที่ซับซ้อนของโภชนาการ เลือดจะเป็นตัวบ่งชี้ที่ชัดเจนที่สุด
การรับประทานอาหารที่สอดคล้องกับกรุ๊ปเลือดเพื่อสุขภาพที่ดี รวมไปถึงการควบคุมน้ำหนัก เกิดขึ้นพร้อมกับชีวิตมนุษย์บนโลกนี้ มนุษย์กลุ่มแรกดำรงชีวิตเป็นนักล่า เป็นพวกกินเนื้อสัตว์ จะมีเลือดกรุ๊ปเลือด O ซึ่งมีกรดในกระเพาะสูงเพื่อย่อยเนื้อสัตย์ได้ดี แต่เมื่อมนุษย์เริ่มตั้งถิ่นฐานและรู้จักเพาะปลูกมากขึ้น วิวัฒนาการของมนุษย์แปรเปลี่ยนเป็นกรุ๊ปเลือด A เพราะร่างกายไม่ต้องการโปรตีนมากเหมือนเมื่อก่อน อาหารที่จำเป็นต่อร่างกายก็เป็นพวกปลาและพืชผักต่างๆ กรุ๊ปเลือด B เกิดขึ้นภายหลัง เมื่อร่างกายได้พัฒนาสมดุลในเรื่องของระบบการย่อยเพราะนอกจากผักแล้ว ยังต้องกินเนื้อสัตว์และนมเนยที่ได้จากฝูงสัตว์ที่เลี้ยงอยู่ด้วย ส่วนกรุ๊ปเลือด AB นั้นเกิดขึ้นหลังสุด ซึ่งค้นพบเมื่อ 1,000–1,500 ปี มานี่เอง เป็นกรุ๊ปเลือดกลุ่มน้อย ระบบภูมิคุ้มกันและระบบการย่อยซับซ้อนขึ้น มีส่วนคล้ายกับกรุ๊ปเลือด A และ B
กรุ๊ปเลือดโอ : จัดเป็นพวกโปรตีน (High Protein Diet)
ลักษณะเด่นของเลือดกรุ๊ปโอคือ น้ำย่อยในระบบย่อยอาหารมีความเป็นกรดสูง ซึ่งเหมาะกับอาหารประเภทเนื้อแดงหลายชนิด ผักและผลไม้ส่วนใหญ่มีประโยชน์กับกรุ๊ปเลือดโอ แต่นมวัว และชีสแทบทุกชนิดจะย่อยยากสำหรับคนเลือดกรุ๊ปโอ ที่สำคัญที่สุดคือ การหลีกเลี่ยงจนถึงการงดการรับประทานแป้งสาลี เพราะเลคตินในแป้งสาลีจะทำปฏิกิริยาที่เป็นผลเสียเลือดและรบกวนระบบเผาผลาญของร่างกาย
สิ่งที่ควรเน้นเพิ่มคือ ปลาและอาหารทะเล ทั้งนี้เพื่อเพิ่มแคลเซียมซึ่งร่างกายจะไม่ได้รับจากนมวัว และเพิ่มไอโอดีนเพื่อประโยชน์ของฮอร์โมนไทรอยด์ซึ่งมักจะไม่คงที่
อาหารที่ควรรับประทาน
- เนื้อสัตว์โดยเฉพาะเนื้อแดง ยกเว้นเนื้อหมู เนื่องจากกระเพาะของคนกรุ๊ปเลือดโอมีความเป็นกรดสูงย่อยอาหารได้เร็วและดูดซึมได้ดีมาก
- อาหารทะเล ควรรับประทานเป็นประจำ จะช่วยป้องกันโรคเลือดไม่แข็งตัวและไทรอยด์ที่มีโอกาสเกิดขึ้นได้ง่ายในคนกรุ๊ปเลือดโอ
- ผักผลไม้ที่ดี ได้แก่ บร็อคโคลี่ สปินิช คะน้า สับปะรด พลับ พรุน จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการเผาผลาญอาหาร
อาหารที่ควรหลีกเลี่ยง
- อาหารทุกชนิดที่ทำจากแป้งสาลี เพราะจะมีปฏิกิริยาต่อระบบย่อยและระบบเลือด ทำให้น้ำหนักเพิ่มและเสี่ยงต่อโรคข้อเสื่อม
- ผักจากพวกกะหล่ำ ที่จะมีผลต่อระบบไทรอยด์ เห็ดหอม มะเขือยาว มันฝรั่งและข้าวโพดไม่ดีต่อกรุ๊ปเลือด
- เครื่องดื่มประเภท ชา กาแฟและเบียร์ ซึ่งจะเพิ่มกรดในกระเพราะอาหารที่มีมากอยู่แล้ว
กรุ๊ปเลือดเอ : จัดเป็นพวกมังสวิรัติ (Vegetarian Diet)
คนกรุ๊ปเลือดเอมีน้าย่อยในกระเพาะอาหารมีความเป็นกรดต่ำ ทำให้ไม่เหมาะกับอาหารประเภทเนื้อสัตว์ โดยเฉพาะเนื้อแดง เพราะจะย่อยได้ยาก และเป็นเหตุให้เกิดสารท็อกซินขึ้นในร่างกาย ควรหันมารับประทานเนื้อสัตว์ประเภทเนื้อปลาและเนื้อไก่แทน แต่ควรเลี่ยงปลาเนื้อขาว เช่น ปลาตาเดียวและประจาระเม็ดเพราะมี เลคตินที่รบกวนระบบย่อยของกรุ๊ป A
ที่น่าจะระวังเป็นพิเศษ คือ อาหารสำเร็จรูปประเภทไส้กรอกหรือแฮมเพราะมีสารประกอบไนเตรทอยู่มาก สามารถกระตุ้นการเกิดมะเร็งในกระเพาะอาหารซึ่งมีกรดในกระเพาะอาหารต่ำ รวมทั้งเพิ่มการรับประทาน วิตามินซี ซึ่งมีส่วนช่วยในการทำงานที่ดีของระบบภูมิคุ้มกันและยังช่วยลดปัญหาเรื่องของกรดในกระเพาะอาหารต่ำอีกด้วย
อาหารที่ควรรับประทาน
- ผลิตภัณฑ์จากถั่วเหลือง ถั่วลิสงจะดีมาก เพราะมีเลคตินที่ต่อต้านมะเร็ง
- ผักผลไม้ที่ดี ได้แก่ หอมใหญ่และบร๊อคโคลี่ มีสารแอนตี้อ็อกซิเด้นท์สูง แครอท ฟักทอง ผักโขมและกระเทียม ช่วยสร้างภูมิคุ้มกัน สับปะรด ส้มโอและมะนาวมีกรดที่ช่วยย่อยและเพิ่มการทำงานของ ลำไส้เล็ก
อาหารที่ควรหลีกเลี่ยง
- อาหารประเภทเนื้อสัตว์ เพราะจะทำให้ย่อยยากและเกิดการสะสมของไขมัน อาจทำให้เป็นโรคหัวใจและมะเร็ง ควรหันมารับประทานเนื้อไก่และเนื้อปลาแทน
- ผลิตภัณฑ์นมวัว และเนย ซึ่งจะชะลอระบบเผาผลาญอาหารและเกิดเสมหะเพิ่มขึ้น
- อาหารประเภทดองและอาหารสำเร็จรูป เช่น ไส้กรอกและแฮม เพราะมีไนไตรท์ซึ่งเป็นตัวกระตุ้นการเกิดมะเร็งในกระเพาะอาหารได้ง่ายสำหรับคนกรุ๊ปเลือดเอที่มีกรดในกระเพาะอาหารต่ำ
- ผักผลไม้ ได้แก่ มะเขือเทศ ส้ม แตงโม แคนตาลูป เพราะจะทำให้ย่อยยาก
- เครื่องดื่มประเภทน้ำอัดลมและเบียร์
กรุ๊ปเลือดบี : จัดเป็นพวกผสมผสาน (B–BALANCE)
ลักษณะเด่นคือ คนกรุ๊ปเลือดบีเป็นกรุ๊ปเดียวที่สามารถรับประทานอาหารประเภท นมวัว เนย และไข่ได้ตามปกติ ยกเว้น เนยแข็งรสเข้มเพราะจะย่อยยาก นอกจากนั้นยังรับประทานเนื้อสัตว์ได้หลากหลายในขณะที่เรื่องของพืชผัก ผลไม้นั้นรับประทานได้หลายชนิด โดนเฉพาะผักใบเขียว
ถึงแม้คนกรุ๊ปบีจะมีระบบย่อยที่ค่อนข้างสมดุลที่สุดแต่ยังคงต้องระวังเป็นพิเศษกับเนื้อไก่ ซึ่งมีเลคตินที่รบกวนระบบเลือดอย่างมาก สามารนำไปสู่อาการเส้นเลือดแตกในสมอง และภูมิคุ้มกันบกพร่องได้ คนกรุ๊ปบีควรเปลี่ยนไปใช้ไก่งวงแทนเนื้อไก่จะเป็นทางเลือกที่ดีมาก และอีกประการหนึ่งคือ ควรงดหอยเชลล์ ปลาแซลมอนชนิดรมควัน กุ้ง ปู และหอยแครง ซึงเป็นอาหารที่ยังอยู่ในข่ายต้องสงสัยเช่นกัน
อาหารที่ควรรับประทาน
- อาหารจำพวกนมเนยไข่ ให้ประโยชน์อย่างมากต่อกรุ๊ปเลือดบี
- เนื้อแกะ ไก่งวงและกระต่าย และปลาน้ำลึก เช่น ปลาหิมะ ปลาจาระเม็ด
- ผัก ผลไม้ให้ผลดีเกือบทุกชนิด ควรรับประทานมากผักมากๆ เพื่อป้องกันโรคที่มาจากเชื้อไวรัสและภูมิคุ้มกันที่เกิดขึ้นง่ายในคนกรุ๊ปเลือดบี
อาหารที่ควรหลีกเลี่ยง
- เนื้อหมู และเนื้อไก่ ซึ่งจะรบกวนระบบเลือดที่อาจจะนำไปสู่อาการทางสมองและโรคข้อเสื่อม
- ถั่วต่างๆ ไม่ดีต่อคนกรุ๊ปเลือดบี โดยเฉพาะถั่วลิสงและงา ซึ่งจะรบกวนระบบอินซูลิน ที่จะทำให้เกิดการลดน้ำตาลในเลือดเฉียบพลัน
- อาหารทุกชนิดที่ทำจากแป้งสาลี ข้าวโพด ซึ่งมีผลต่อระบบเผาผลาญอาหารและจะทำให้น้ำหนักเพิ่ม ควรรับประทานข้าวเจ้าและเบเกอรี่ที่ทำจากแป้งสเปลท์แทน
- ผัก ผลไม้ ที่ต้องหลีกเลี่ยงอย่างเคร่งครัด ได้แก่ มะเขือเทศ ข้าวโพด มีมีผลต่อกระเพาะอาหารและระบบการย่อยอาหารและการลดน้ำตาลในเลือดเฉียบพลัน
คนกรุ๊ปเลือดเอบี : จัดเป็นพวกลูกผสมของกรุ๊ปเอและบี
คนกรุ๊ปเลือดเอบีนั้น มีลักษณะการรับประทานอาหารให้เหมาะสมค่อนข้างซับซ้อน เพราะเป็นส่วนผสมของลักษณะเลือดจากกรุ๊ปเอและกรุ๊ปบี ซึ่งนั่นหมายถึงอาหารที่ส่งผลดีต่อร่างกายของคนเลือดกรุ๊ปเอและอาหารที่ส่งผลดีต่อร่างกายคนเลือดกรุ๊ปบี ก็จะส่งผลดีต่อร่างกายคนเลือดกรุ๊ปเอบีด้วย
แหล่งโปรตีนที่เหมาะสมได้แก่ อาหารทะเล (ยกเว้นปลาเนื้อขาวแลแซลมอนรมควัน) เต้าหู้ เนื้อแดง บางชนิด เช่น เนื้อแกะ และกระต่าย แต่ควรรับประทานในปริมาณที่ไม่มากนักในแต่ครั้งครั้ง จึงจะย่อยได้ดี ที่สำคัญ คือ ควรรับประทานผลิตภัณฑ์จากถั่วเหลือง ซึ่งจะส่งผลดีต่อร่างกายในแง่ป้องกันมะเร็ง คนกรุ๊ปเอบีควรหลีกเลี่ยงอาหารสำเร็จรูปประเภทไส้กรอกและแฮมซึ่งมีสารประกอบไนเตรต์เช่นเดียวกับคนกรุ๊ปเลือดเอ
อาหารที่ควรรับประทาน
- ผลิตภัณฑ์จากถั่วเหลืองและเต้าหู้ และอาหารจำพวกนมเนยไข่ แต่ทานได้ไม่มากนัก
- อาหารทะเล เนื้อแกะ กวาง กระต่าย และไก่งวงในปริมาณน้อยๆ ในแต่ละครั้ง เพราะร่างกายผลิตน้ำย่อยไม่เพียงพอในการย่อยโปรตีนที่มากเกินไป
- ผักสด มีประโยชน์มากๆ เพราะเป็นอาหารสำคัญที่สามารถป้องกันมะเร็งและโรคหัวใจ ซึ่งเกิดขึ้นได้ง่ายในคนกรุ๊ปเลือดเอบี
- ผลไม้ที่มีไวตามินC สูง เช่น ส้มโอ เชอร์รี่ สับปะรด จะช่วยต้านมะเร็งและเพิ่มความแข็งแกร่งให้กับหัวใจ
อาหารที่ควรหลีกเลี่ยง
- เนื้อวัวเนื้อหมูและปลาแซลมอนรมควัน เพราะย่อยยากและเป็นพิษต่อระบบทางเดินอาหาร
- ถั่งแดง งา เมล็ดฟักทอง เมล็ดทานตะวัน ข้างโพด ชะลอการทำงานของอินซูลิน อาจทำให้น้ำตาลในเลือดลดลงอย่างเฉียบพลัน
- อาหารประเภทดองและอาหารสำเร็จรูป เช่นไส้กรอดและแฮม เพราะอาจทำให้เป็นมะเร็งในกระเพาะอาหาร
การรับประทานอาหารให้ถูกต้องตามกรุ๊ปเลือดนั้นเป็นอีกทางเลือกหนึ่ง
สำหรับผู้ที่สนใจการดูรักษาสุขภาพด้วยตนเอง ด้วยการเลือกรับประทานอาหารที่ดี หากท่านสนใจแนวทางการรับประทานอาหารตามกรุ๊ปเลือดอย่างละเอียดยิ่งขึ้น สามารถศึกษา ค้นคว้าเพิ่มเติมได้จากหนังสือ Eat Right your Type โดย Dr. Peter D’adamo ซึ่งท่านเป็นแพทย์แผนธรรมชาติบำบัดดีเด่นของอเมริกาปี 1990 และเป็นที่บุกเบิกทำการวิจัยและทดลองทฤษฎีการรับประทานอาหารเพื่อสุขภาพตามกรุ๊ปเลือด
ข้อมูลที่มา : 4 กันยายน 2547 รายงานการสัมมนาการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพด้วยการแพทย์ทางเลือก กองการแพทย์ทางเลือก กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก
